CZŁONKOWIE


fot. Rafał Placek/ GILDIA REŻYSERÓW POLSKICH

Za etiudę „Pańcia” (1995) była nominowana do studenckiego Oscara. Za powstały w cyklu Pokolenie 2000 film „Moje pieczone kurczaki” (2002) otrzymała nagrodę za reżyserię w Koszalinie. Z sukcesem wyreżyserowała sztukę „Kobro”  w Teatrze Nowym w Łodzi. Za własny scenariusz poświęcony słynnej malarce otrzymała Główną Nagrodę HBO w konkursie „Script Pro”.

 

filmpolski.pl

 

imdb.com


Iwona Siekierzyńska

W Szkole najmocniej wpłynęło na nią spotkanie z Krzysztofem Kieślowskim. Z początku oschle ją krytykował, na koniec wziął pod swe skrzydła jako opiekun nominowanej do studenckiego Oscara etiudy „Pańcia”

Wszyscy to pamiętamy. Bohater filmu „Amator” Krzysztofa Kieślowskiego, grany przez Jerzego Stuhra Filip Mosz, był owładnięty obsesją filmowania. Chciał za wszelką cenę na taśmie utrwalać rzeczywistość, wierząc, że w ten sposób uczyni świat choć odrobinę lepszym. Przegrał. Okazało się, że jego nagrania ludzi ranią. W przejmującym do dziś finale „Amatora” Filip kieruje więc kamerę na samego siebie. Zaczyna filmowanie.

Coś podobnego dzieje się w fabularnym debiucie Iwony Siekierzyńskiej „Moje pieczone kurczaki”, zrealizowanym w ramach projektu „Pokolenie 2000”. Magda (Agata Kulesza) wraca wraz z mężem i synkiem do kraju po pięcioletnim pobycie w Kanadzie.

Bohaterka „Moich pieczonych kurczaków” ma wiele z reżyserki. Uczy się filmowego reportażu, bo chce nawiązać dialog z samą sobą

Rodzina musi na nowo ułożyć sobie życie. Młoda kobieta czuje, że coś ważnego wymyka jej się z rąk. Nie jest pewna, czy kocha Wojtka tak samo mocno jak kiedyś. Ba, ma wątpliwości, czy w ogóle go kocha. Nie wie do końca, czym sama chciałaby się zająć. Zapisuje się na zajęcia z filmowego reportażu, bo – jak sama mówi – chciałaby nawiązać dialog. Nie, nie jak wszystkim się wydaje z potencjalnym widzem swych filmów, a przynajmniej nie tylko, ale z samą sobą. Zaczyna kręcić sceny z codzienności, centralną ich postacią czyniąc Wojtka. Ten zaś, nie mogąc znaleźć pracy, otworzył właśnie budkę z kurczakami z rożna. Interes idzie nie najgorzej, ale mężczyzna ma poczucie, że jest śmieszny. Gdy Magda odkrywa, że nagrywane przez nią  materiały do końca rozwalają ich związek, postanawia nie kończyć reportażu. Jej gest – pozornie odwrotny od tego, na który zdecydował się Filip z „Amatora” – ma w istocie taką samą wymowę.

fot. Rafał Placek / GILDIA REŻYSERÓW POLSKICH

Iwona Siekierzyńska pochodzi z Trójmiasta. Na studiowanie reżyserii w łódzkiej Szkole Filmowej zdecydowała się po ukończeniu psychologii na Uniwersytecie Gdańskim. Nie lubi opowiadać o sobie, więc trudno powiedzieć, czy psychologia przydała jej się bardzo przy tworzeniu charakterów filmowych postaci. Wiadomo jednak, że Siekierzyńska sama sporo czasu spędziła w Kanadzie – zdecydowanie więcej niż małżeńska para z „Moich pieczonych kurczaków”. Łatwo domyślić się również, iż wiele z kwestii wypowiadanych przez bohaterów (w największym stopniu oczywiście filmową Magdę) mogłaby uznać za własne.

W Szkole kręciła etiudy fabularne i dokumentalne. Jedną z nich – trzyminutową „Przygodę zwrotniczego” – podpisała wraz ze swym przyjacielem Gregiem, Zglińskim, w głównej roli obsadzając legendarnego profesora Filmówki Henryka Klubę. W innej, nie bez przyczyny zatytułowanej „Nihilscy”, obserwowała z założenia typową polską rodzinę podczas przygotowań do wigilijnej kolacji. W dokumencie „Spotkanie” spróbowała odpowiedzieć na pytanie, jak spotkania z papieżem Janem Pawłem II podczas jego pielgrzymki w 1997 roku zmieniły polską młodzież, każdemu z pytanych pozwalając na opowiedzenie swojej z tym związanej historii.

Niewątpliwie jednak najważniejszym szkolnym doświadczeniem Iwony Siekerzyńskiej była realizacja trwającej czternaście minut „Pańci”. To poruszająca opowieść o trzynastoletniej “Pańci” właśnie. Któregoś dnia dziewczyna wraca ze spaceru z psem, który wpada do mieszkania, gdzie ksiądz odprawia namaszczenie chorych. Jedna chwila wystarcza, by  zakochała się w duchownym. Siekierzyńska mówiła potem, że w pierwszej wersji scenariusza nie było księdza, bohaterka miała zakochać się w innej dziewczynie. Młodej artystce nie chodziło o skandalizowanie. Chciała nakręcić film o miłości, która nie może się spełnić, o niefortunnie ulokowanych, ale do końca szczerych uczuciach.

Pracę nad „Pańcią” konsultowała studentka z Krzysztofem Kieślowskim, który na koniec stał się opiekunem filmu. Kilkanaście spotkań z autorem „Przypadku” – jak przyznaje – najmocniej na nią wpłynęło. Kieślowski był wówczas krótko po realizacji „Czerwonego”, niedawno ogłosił, że przestaje kręcić filmy. Podczas pierwszego spotkania obwieścił grupce słuchaczy, że będzie do nich przyjeżdżał, ale pod jednym warunkiem – on również chce coś podczas tych spotkań dostać. Potem wysłuchał pomysłów na filmy. Siekierzyńską – jak sama wspomina – oschle skrytykował. Mimo to po jakimś czasie poprosił ją, by przesłała mu tamtą negatywnie ocenioną historię. Gdy ostro ocenił potem scenę erotyczną między księdzem (zagrał go potem wybitny autor oraz reżyser filmów animowanych i fabularnych Piotr Dumała), autorka w jedną noc przepisała całość. Koniec końców Kieślowski wziął w opiekę ją oraz dwójkę innych studentów. „Pańcia” zaś stała się jednym z największych międzynarodowych sukcesów Filmówki. Siekierzyńskiej zaś przyniosła m.in. nominacje do studenckiego Oscara.

W przejmującym dokumencie „Obcey” sportretowała teatralną grupę Biuro Rzeczy Osobistych, gdzie aktorami są ludzie niepełnosprawni umysłowo

Iwona Siekierzyńska mówi, że irytowało ją, gdy zauważała, że w jej filmie niektóre sceny wydają się dziwnie „kieślowskowate”. W „Moich pieczonych kurczakach” widać jednak, ze powinowactwa z twórcą „Bez końca” stały się atutem obrazu. Znać tu podobny jak u Kieślowskiego zmysł obserwowania rzeczywistości, tę samą empatię wobec bohaterów, umiejętność zatrzymania się przy szczególe, nadania wagi błahemu nawet zdarzeniu, roztopionemu w codzienności. Po tamtym filmie można powiedzieć, że kolejne prace są dla Iwony Siekierzyńskiej egzaminem z wrażliwości.

Okres milczenia Siekierzyńskiej przedłuża się, ale nie znaczy to, że artystka stoi w miejscu. Po ukończeniu Filmówki zdecydowała się na powtórne studia – tym razem w Mistrzowskiej Szkole Andrzeja Wajdy. W tym czasie  powstał przejmujący dokument „Obcey” o teatralnej grupie Biuro Rzeczy Osobistych, w której aktorami są ludzie niepełnosprawni umysłowo. Obecnie pracuje nad fabularną wersją historii z udziałem niepełnosprawnych aktorów.

Z teatrem – tym razem Nowym w Łodzi – związana jest inna przygoda Iwony Siekierzyńskiej. Wyreżyserowała tam z powodzeniem „Kobro” Małgorzaty Sikorskiej- Miszczuk – rzecz o związku łódzkich artystów Katarzyny Kobro i Władysława Strzemińskiego, widzianym oczami ich córki, Niki. Kameralny spektakl imponował tym, co było specjalnością Siekierzyńskiej również w kinie – intensywnością emocji, skupieniem na postaciach. Zdradzała ona przy okazji premiery, że historią Kobro jest zafascynowana i widzi w niej wielki potencjał filmowy.

— Jacek Wakar
Filmografia

2005 Obcey (dokument)

2003 Spotkania (etiuda szkolna)

2002 Moje pieczone kurczaki (film fabularny)

2000 M jak miłość (serial fabularny)

2000 Plebania (serial fabularny)

1999 Spotkanie (etiuda szkolna)

1997 Życie Łodzi (etiuda szkolna)

1995 Nihilscy (etiuda szkolna)

1995 Pańcia (etiuda szkolna)

1995 Viola… Viola (dokument)

1993 Home Video (etiuda szkolna)

1993 Przygoda zwrotniczego (etiuda szkolna)

1993 Sen na jawie (etiuda szkolna)

1993 Taka noc (etiuda szkolna)

Nagrody

2006 Obcey

Europejski Tydzień Filmowy OFF/ON − III Nagroda

Festiwal Mediów „Człowiek w zagrożeniu” w Łodzi − Dyplom Honorowy

2002 Moje pieczone kurczaki

Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” − Nagroda za reżyserię

Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” − Nagroda Specjalna Organizatorów

Pegaz  − nagroda przyznawana przez program telewizyjny „Pegaz” w kategorii: film

Chicago International Television Awards − Golden Plague w kategorii: telewizyjne dzieło dramatyczne

1996 Pańcia

Oscar Studencki − Nagroda Amerykańskiej Akademii Filmowej: nominacja

Karlove Vary International Film Festival − Nagroda za najlepszy zestaw filmów szkolnych

Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni − Nagroda Przewodniczącego Rady Radiofonii i Telewizji

Montecatini Terme Film Festival − Nagroda Jury

Ludwigsburg Film Festival  − Nagroda Jury

Mini Festiwal „Cilectu”’ w Ebeltoft − Nagroda Kodaka

Bornholm Festiwal Filmowy Krajów Nadbałtyckich − Nagroda za film szkolny

Festiwal Filmów Studenckich w Monachium − Nagroda Przewodniczącego Jury

Przegląd Studenckich Etiud Filmowych „Klaps” − Grand Prix