CZŁONKOWIE


fot. archiwum prywatne

Reżyserka, scenarzystka i producentka. Ukończyła studia na wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych na UW oraz na Wydziale Realizacji Obrazu Filmowego, Telewizyjnego i Fotografii w PWSFTViT w Łodzi. W swoim dorobku ma cztery dokumentalno-fabularne filmy z cyklu „Dzieła Utracone”, kilka filmów dokumentalnych, seriale telewizyjne oraz pełnometrażowy film fabularny „Wieża” z 2005 roku. Obecnie pracuje nad kolejną pełnometrażową fabułą zatytułowaną „Matka fok”.


Agnieszka Trzos

Pierwsze reżyserskie doświadczenia zdobywała realizując filmy dokumentalne. Przyznaje, że to właśnie praca dokumentalistki nauczyła ją wsłuchiwać się w potrzeby ludzi i z wyczuciem opowiadać o ich emocjach i problemach. W „Wieży” – swoim pełnometrażowym debiucie fabularnym – nakreśliła pełen niuansów, złożony psychologiczny portret samotnych 30-latków z dużego miasta, którymi targają ambiwalentne dążenia i emocje.

W filmie dokumentalnym „Skarga” z 2000 roku poruszyła trudny temat błędów lekarskich. Przedstawiła w nim trzy toczące się sprawy, wsłuchując się uważnie w głos pokrzywdzonych pacjentów oraz ich rodzin. W sposób bezkompromisowy i poruszający obnażyła niesprawiedliwy system prawny, w którym wnoszący skargę jest z góry skazany na niepowodzenie. Razem z reżyserką towarzyszymy bohaterom w ich kafkowskiej wędrówce przez urzędy i sądy. Stajemy się świadkami tego, jak są brutalnie zbywani, zwodzeni, przedmiotowo traktowani.

“Wiedźmy” | reż. Agnieszka Trzos

W 2001 roku Trzos zrealizowała kolejny dokument – „Wiedźmy”. Narratorką filmu jest Barbara Miłuńska, filozofka, założycielka Stowarzyszenia na rzecz Wszechstronnego Rozwoju Kobiet „Dakini”, twórczyni jednych z pierwszych w Polsce kręgów kobiet. Swoimi opiniami przed kamerą dzielą się też m.in. Elżbieta Adamiak, dr teologii, autorka książki „Milcząca obecność” oraz Agnieszka Graff autorka książki „Świat bez kobiet. Płeć w polskim życiu publicznym”.

Opowieści o ruchu feministycznym Trzos przeplata wspomnieniami bohaterek i ich relacjami o różnego rodzaju męskiej opresji, której w swoim życiu doświadczały. Ważna częścią filmu jest analiza mitu „Śpiącej Królewny”, która pozwala zrozumieć uwikłanie kobiet w męskie sny o kobiecości. Przede wszystkim jednak Trzos przedstawiła konkretne przykłady „wyzwolenia” kobiet rozumianego nie tylko w sensie politycznym i ekonomicznym, ale przede wszystkim w sensie duchowym i mentalnym – pokazuje emancypację, która dokonała się przez lata na poziomie świadomości kobiet i w ich codziennym podejściu do życia.

“Wieża” reż. Agnieszka Trzos

W 2003 roku Trzos rozpoczęła prace nad scenariuszem swojego pełnometrażowego filmu fabularnego „Wieża”, którym zadebiutowała dwa lata później. Wyprodukowała go wspólnie z koleżanką ze szkoły filmowej, Bożeną Krakówką, z którą założyły spółkę producencką Akili Films.

Ta historia odnosi się do bajki o królewnie zamkniętej w wieży, która czeka na rycerza na białym koniu. Wielu się za niego podaje i takich trzeba ściąć, a królewna za każdym razem staje się coraz bardziej smutna. To archetypiczna baśń o relacjach między kobietą i mężczyzną – mówiła reżyserka.

“Wieża” reż. Agnieszka Trzos

Baśniowa wieża, w której zamknięta jest samotna księżniczka stała się dla Trzos punktem wyjścia do opowiedzenia o 30-letnich singlach, wyalienowanych mieszkankach i mieszkańcach Warszawy, którym wiele rzeczy się w życiu udało, ale na pewno nie bliskie relacje.

W naszej kulturze z jednej strony podtrzymywany jest mit o miłości romantycznej, o idealnym królewiczu/ królewnie, z drugiej strony tak mało mówi się o tym, czym ta prawdziwa miłość jest – jak o nią dbać, by nie wygasła. Tęsknota do miłości i związku zostaje zderzona z lękiem i niewiarą w to, że ktoś naprawdę może nas kochać – mówiła Agnieszka Trzos w rozmowie z Arturem Cichmińskim.

W „Wieży” narracja prowadzona jest z perspektywy trzech głównych bohaterek: Ewy (Agnieszka Warchulska), realizującej się zawodowo anglistki, jej koleżanki Beti (Agata Stawarz) – swobodnej, nieustannie imprezującej stylistki, która pracuje przy sesjach fotograficznych oraz Kasi (Zofia Bartoszewicz) – aktorki grającej w awangardowym feministycznym monodramie. Każda z nich, choć spełniona zawodowo, ma problemy w zbudowaniu satysfakcjonującej, długotrwałej relacji z mężczyzną – każda z innego powodu. Obserwujemy ich zmagania, ale żadna z przedstawionych historii nie zakończy się tu happy endem. Czy wina leży po stronie kobiet? A może to z mężczyznami jest coś nie tak? Trzos nie wskazuje jednoznacznie kto jest odpowiedzialny za związkowe niepowodzenia. Choć w swojej debiutanckiej fabule ponownie skupiła się przede wszystkim na kobietach i pokazała świat z ich perspektywy, to jednocześnie konsekwentnie przestrzegała w wywiadach, że „Wieża” nie jest filmem wyłącznie dla kobiet.

“Wieża” reż. Agnieszka Trzos

Tak postaci kobiet, jak i mężczyzn (zapadają w pamięć role Roberta Gonery, Bartłomieja Topy i Rafała Maćkowiaka) reżyserka przedstawiła w swoim filmie w całej ich złożoności i wielowymiarowości. Wszyscy bohaterowie „Wieży”, bez względu na płeć, są skupieni niemal wyłącznie na sobie i własnych emocjach. Za wszelką cenę chcą zachować niezależność i swobodę, a jednocześnie pragną uczucia i bliskości drugiego człowieka. Nie potrafią jednak rozprawić się z własnymi lękami, błędnymi przekonaniami, kompleksami, działają impulsywnie, czasem asekurancko i tchórzliwie – ostatecznie na własne życzenie pozostają zamknięci w swoich wieżach.

“Wieża” reż. Agnieszka Trzos

Agnieszka Trzos ma w swoim dorobku także seriale telewizyjne, m.in. „Tak miało być”. Pracowała również jako reżyserka na planach seriali „M jak Miłość” i „Leśniczówka”.

W 2022 roku wyreżyserowała cztery fabularno-dokumentalne filmy z cyklu „Dzieła utracone” o zaginionych w czasie II wojny światowej dziełach sztuki należących do polskich zbiorów muzealnych. Pełne kostiumowych inscenizowanych scen filmy przybliżają czasy, w których zaginione dzieła powstawały, twórców oraz osoby, które owe dzieła zamawiały. Opowiadają również o okolicznościach zaginięcia tych dzieł, a również o tym, w jaki sposób zostały odnalezione, jeśli miało to miejsce. W filmach zbudowane jest tło fabularne czasów, w którym powstało dane dzieło sztuki, pokazani są ludzie, którzy tę pracę zamówili. Przedstawiony jest twórca danego dzieła sztuki, który  pokazany jest w trakcie tworzenia, przybliżona zostaje jego sylwetka. W filmach dzieło sztuki jest ożywione – postać „wychodzi” z obrazu i fabularnie zostaje opowiedziana historia o tym, kim jest,  jakie ma poglądy i zainteresowania.

“Dzieła utracone” | reż. Agnieszka Trzos

Pierwszy film „Diana” – dotyczy popiersia bogini Diany dłuta Jeana A. Houdona z kolekcji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Film opowiada m.in. o tym, dlaczego Diana była ukochaną rzeźbą króla – oświeceniowego intelektualisty i o jego związkach z wolnomularstwem. Drugi film przedstawia historię „Portretu młodego mężczyzny w peruce” przybliża sylwetkę jego autora – barokowego malarza Krzysztofa Lubienieckiego. Trzeci film poświęcony jest Jackowi Malczewskiemu, jego twórczości oraz tajemniczemu związkowi z Marią Balową – muzą, kochanką i mecenaską, której wizerunek znajduje się na wielu obrazach artysty. Czwarty film poświęcony jest „ Gitarze” Pabla Picassa –  rysunkowi ze zbiorów Muzeum Historii i Sztuki im. J.K.Bartoszewiczów w Łodzi. Film opowiada o tym, jak to się stało, że kolaż trafił w ręce Witkacego, a potem stał się częścią kolekcji grupy „a.r” – przedstawiającej sztukę nowoczesną.

Całość została zrealizowana na zlecenie MKiDN przez Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych. Premiera zaplanowana jest na 22.03.2024, a cykl będzie pokazywany  m.in. w muzeach narodowych, w instytutach polskich w Europie i USA, a również na stronie www.35mm.online.

Obecnie reżyserka przygotowuje swój film fabularny „Matka fok”, a ponadto pracuje nad kolejnym scenariuszem filmu fabularnego.

— Katarzyna Gliwińska
Filmografia

2023 Leśniczówka (serial fabularny)

2022 Diana (film dokumentalny fabularyzowany z cyklu „Dzieła utracone”)

2022 Portret młodego mężczyzny w peruce (film dokumentalny fabularyzowany z cyklu „Dzieła utracone”)

2022 Autoportret (film dokumentalny fabularyzowany z cyklu „Dzieła utracone”)

2022 Gitara (film dokumentalny fabularyzowany z cyklu „Dzieła utracone”)

2019-21 M jak miłość (serial fabularny)

2005 Tak miało być (serial fabularny)

2005 Wieża (film fabularny)

2001 Wiedźmy (film dokumentalny)

2000 Skarga (film dokumentalny)