CZŁONKOWIE
Reżyser i scenarzysta. Rocznik 1983. W 2011 roku ukończył reżyserię w łódzkiej Szkole Filmowej. W 2020 roku obronił na tej uczelni pracę doktorską. Jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej. Zadebiutował w 2014 roku pełnometrażowym filmem „Kebab i Horoskop”. W 2020 roku premierę miała jego druga pełnometrażowa fabuła – „Bliscy”.
Grzegorz Jaroszuk
Już w szkole filmowej tworzył filmy, które miały wyraźny, autorski styl, oparty przede wszystkim na absurdalnym poczuciu humoru i zdystansowanej pracy kamery. Nigdy jednak nie były to typowe komedie – sam reżyser mówi, że tworzy „kino absurdu”. Poczucie humoru traktuje jako narzędzie do opowiedzenia o kondycji współczesnego człowieka, jego trudnościach w budowaniu relacji i funkcjonowaniu w rzeczywistości, którą od absurdu i surrealizmu oddziela bardzo cienka linia. W swoich dwóch pełnometrażowych filmach – „Kebab i Horoskop” i „Bliscy” – Jaroszuk pokazuje, jak niewiele trzeba, by tę linię przekroczyć.
Do szkoły filmowej zdawał trzy razy. Przy pierwszych dwóch podejściach nie przeszedł pierwszego etapu „teczek”. Mimo to nie zrezygnował – już wtedy wiedział, że chce robić filmy.
– Przyszedł taki okres, że zacząłem bardzo często chodzić do kina. Po paru latach regularnych odwiedzin kina Iluzjon w Warszawie stwierdziłem, że chciałbym pójść do szkoły filmowej. Nie była to decyzja spontaniczna, tylko bardzo przemyślana. Uświadomienie sobie, że właśnie to chcę robić w życiu, zajęło mi trochę czasu. Ale jak już to zrozumiałem, zacząłem dążyć do celu bardzo konsekwentnie – wspominał Jaroszuk w rozmowie z Krzysztofem Czapigą.
Mówi, że szkoła nauczyła go przede wszystkim precyzyjnego planowania filmowej wypowiedzi. W jego filmach nie ma miejsca na przypadek. Pracujący z Jaroszukiem aktorzy podkreślają, że reżyser (i jednocześnie autor scenariuszy swoich filmów) za każdym razem doskonale wie, co i w jaki sposób chce opowiedzieć, a jego uwagi bardzo pomagają im w budowaniu postaci i pracy na planie.
Grzegorz jest bardzo konsekwentnym reżyserem. Od początku w jego pracach widać charakterystyczny styl i poczucie humoru. Bohaterami są zawsze nieudacznicy, śmieszni, wzruszający i absurdalni. Grzegorz penetruje ich świat w obowiązującym nas oficjalnie kapitalizmie – tak o twórczości Jaroszuka mówił Filip Bajon (ówczesny dziekan wydziału reżyserii), zgłaszając w 2011 roku kandydaturę reżysera do konkursu „Talenty Trójki” (Jaroszuk został jego laureatem).
Trochę okrucieństwa, szczypta absurdu i odrobina smutku. Grzegorz Jaroszuk otwarcie mówi o tym, że bardzo ważna jest dla niego twórczość Bohumila Hrabala.
Jaroszuk nie ukrywa swoich inspiracji – tak literackich, jak filmowych. W wywiadach otwarcie mówi o tym, że bardzo ważna jest dla niego twórczość Bohumila Hrabala. To do poczucia humoru tego czeskiego autora jest reżyserowi najbliżej.
– Trochę okrucieństwa, szczypta absurdu i odrobina smutku. Najpierw człowiek się śmieje, a po przeczytaniu książki ma ochotę się zabić. I to jest w tym fajne – mówi Jaroszuk.
Ceni filmy Roya Anderssona, Jiriego Menzela, Ivana Passera. Uwielbia Czechosłowacką Nową Falę.
– O ile Andersson jest zbyt oderwany od rzeczywistości, to filmy czeskie są zbytnio z nią powiązane. Ja szukam środka pomiędzy jednym a drugim – przyznaje reżyser.
Za swój film dyplomowy „Opowieści z chłodni” – groteskową opowieść o pracujących w supermarkecie „najgorszych pracownikach miesiąca”, zmuszonych przez szefa do znalezienia sensu w życiu i biorących udział w programie telewizyjnym na najnieszczęśliwszego człowieka na świecie – Jaroszuk otrzymał na uczelni ocenę celującą i wiele nagród na festiwalach w Polsce i za granicą, w tym m.in. Grand Prix na festiwalu w Aix-en-Provence we Francji, w ramach której udostępniono mu sprzęt do realizacji filmu.
Bezpośrednim efektem tej nagrody była współpraca z francuskim producentem i realizacja w 2014 roku krótkiego filmu „Mine de Rien” („Jak gdyby nic”) z francuską ekipą i obsadą. Główna bohaterka po tym jak przez przypadek bierze udział w pewnym wypadku, zmaga się z samotnością, poczuciem braku sensu w życiu i pragnieniem by zostać wreszcie dostrzeżoną, przede wszystkim przez osoby najbliższe. Chłód odczuwalny w czasie spotkań z rodziną, milczenie, rozpad więzi – do tych tematów Jaroszuk powróci kilka lat później w swoim drugim pełnometrażowym filmie „Bliscy”.
Tak w krótkich jak i w pełnometrażowych filmach Jaroszuka poczucie absurdu narasta z każdą kolejną minutą. Główni bohaterowie są wyobcowani, samotni i nieporadni w swoich codziennych, życiowych zmaganiach. Bez większego przekonania, ale mimo wszystko wytrwale, starają się znaleźć jakiś sens w groteskowej i raczej bezsensownej rzeczywistości, która ich otacza. Reżyser umiejętnie łączy czarny humor z pewnym rodzajem melancholii, na którą cierpią niektórzy jego bohaterowie i która ostatecznie udziela się także widzom.
W czasie, gdy dyplomowy film Jaroszuka podbijał festiwale filmowe, reżyser dopracowywał scenariusz swojej pierwszej pełnometrażowej fabuły pt. „Kebab i Horoskop”. Musiał wówczas odpowiedzieć sobie na pytanie, czym dla niego jest humor w filmie, czemu służy.
– Humor jest bardzo dobrym narzędziem do powiedzenia czegoś o postaciach czy innych rzeczach, które dla mnie są ważne. Dzięki temu osiągam dystans, swobodę. Chciałem zrobić taki film, który mnie rozbawi jako widza – mówił.
Powstała oryginalna komedia absurdu o zrezygnowanych pracownikach bankrutującego sklepu z dywanami. Szef sklepu, by ratować beznadziejną sytuację zatrudnia „specjalistów od marketingu”. Nie ma jednak pojęcia, że Kebab i Horskop (kapitalni Topa i Żurawski) specjalistów jedynie udają. Pracownicy sklepu dają się uwieść marketingowej nowomowie – wprowadza ona rodzaj specyficznego ożywienia tak w sklepie, jak i w życiu prywatnym bohaterów.
Narrację Jaroszuk prowadzi niespiesznie, na dobrą sprawę w filmie niewiele się dzieje. Kolejne sceny rozgrywające się w specyficznie wygłuszonym, dusznym wnętrzu sklepu z dywanami, obnażają coraz to nowe absurdy. W przerwach szkolenia pracownicy wychodzą na dach budynku, gdzie mają dosłowną możliwość „złapania oddechu” i spojrzenia na całą sytuację z pewnego dystansu. Podglądamy także życie prywatne pracowników, pełne przytłaczających, absurdalnych komplikacji, z których trudno im się wyplątać.
Do współpracy przy „Kebabie i Horoskopie” Jaroszuk zaprosił znakomitych aktorów: Piotra Żurawskiego i Justynę Wasilewską, z którymi pracował już przy „Opowieściach z chłodni” oraz Bartłomieja Topę, Marka Kalitę, Dorotę Kolak, Andrzeja Zielińskiego, Agnieszkę Wagner, Tomasza Schuchardta, Barbarę Kurzaj.
– Stworzyłem sobie w głowie wymarzoną obsadę, a następnie po prostu wysłałem scenariusze. Miałem to szczęście, że wszyscy aktorzy się zgodzili. Pewne wątpliwości miał Andrzej Zieliński, który po przeczytaniu scenariusza powiedział, że zanim podejmie decyzję o zagraniu w filmie, chce się ze mną spotkać. Pierwsze pytanie, jakie mi zadał, dotyczyło tego, czy nie jaram za dużo i czy ze mną na pewno wszystko dobrze – wspominał reżyser w jednym z wywiadów.
W swoim drugim filmie „Bliscy” prowadząc naszpikowaną absurdami narrację, Jaroszuk konsekwentnie buduje alegoryczną opowieść o tym, do czego jesteśmy w stanie się posunąć, kiedy chcemy skonfrontować się z bolesną prawdą.
Producentką pełnometrażowego debiutu Jaroszuka była Agnieszka Kurzydło, z którą reżyser kontynuował współpracę przy swojej drugiej długiej fabule „Bliscy”. To Kurzydło wpadła na pomysł współpracy przy okazji tego drugiego filmu z czeską producentką Karlą Stojakovą. Powstała bardzo udana koprodukcja czesko-polska – opowieść o rodzinie, w której więzy rodzinne uległy w zasadzie całkowitemu rozpadowi. Do dorosłego, nieutrzymującego kontaktu ze sobą rodzeństwa – Piotra (Adam Bobik) i Marty (Izabela Gwizdak) – odzywa się dawno niewidziany ojciec (Olaf Lubaszenko) z prośbą o spotkanie. Okazuje się, że matka rodzeństwa nagle porzuciła ojca i… zaginęła. Rodzina, a w zasadzie troje niezwiązanych ze sobą dorosłych osób wyrusza na poszukiwania. Kolejno spotykani sąsiedzi, pracownicy lokalnych barów i sklepów przedstawiają coraz to nowe tropy, dotyczące zaginionej kobiety. Z ich opowieści wyłania się obraz osoby, której rodzina kompletnie nie znała. Matka-hazardzistka była osobą bogatą, znaną i cenioną przez mieszkańców blokowiska. Pożyczała ludziom pieniądze i odmieniała ich życie. Każdy z bohaterów w zderzeniu z absurdalnymi faktami, co jakiś czas kompletnie traci motywację do dalszych poszukiwań. Finał całej historii okazuje się równie zaskakujący dla ekranowego rodzeństwa jak i dla widza. Jaroszuk wprowadza wszystkich w błąd po mistrzowsku. Prowadząc naszpikowaną absurdami narrację, konsekwentnie buduje alegoryczną opowieść o tym, do czego jesteśmy w stanie się posunąć, kiedy z jakiegoś powodu nie chcemy skonfrontować się z bolesną prawdą.
Typowe, polskie blokowisko staje się w filmie Jaroszuka mikrokosmosem, zamieszkanym przez dziwaczne, zabawne, a czasem złowrogie postaci sąsiadów, którzy osobę z najbliższej rodziny głównych bohaterów, znają znacznie lepiej od nich.
Inaczej niż w filmie „Kebab i Horoskop” – w „Bliskich” główni bohaterowie nie zostają wrzuceni w absurdalne okoliczności przez „los”. To ojciec, podejmując określoną decyzję, sprawia, że zwyczajna rzeczywistość staje się coraz bardziej dziwaczna i surrealistyczna. Dorosłe dzieci dają się wciągnąć w absurdalne działania w ramach niecodziennej sytuacji. Czy jednak rzeczywiście to, co robią w sprawie zaginionej matki jest dziwniejsze od ich wcześniejszych rutynowych nawyków, np. od wiary dorosłego Piotra w magiczną, uzdrawiającą moc kamieni? Jaroszuk po raz kolejny pozwala widzowi poczuć, jak cienka jest granica oddzielająca „zwyczajność” od surrealizmu i groteski.
Obecnie Grzegorz Jaroszuk pracuje nad scenariuszem trzeciego filmu fabularnego „Cud numer trzy”, którego producentem jest Studio Produkcyjne Orka. Będzie to optymistyczny film o tym, jak dwoje młodych ludzi dzięki zbieraniu grzybów, zajmowaniu się działką i hodowaniu gołębi odkrywa, co jest najważniejsze w ich życiu.
2022 Pewnego razu na krajowej jedynce (serial fabularny – odcinki 1 i 2)
2021 – 22 Brzydula 2 (serial fabularny)
2020 Bliscy (film fabularny)
2014 Kebab i Horoskop (film fabularny)
2014 Mine de rien (film fabularny krótkometrażowy)
2011 Opowieści z chłodni (etiuda szkolna)
2011 Początek nowego sezonu (etiuda szkolna)
2008 Historia o braku samochodu (etiuda szkolna)
2008 Złość (etiuda szkolna)
2007 Biblioteka (etiuda szkolna)
2007 Egzemplarz autorski (etiuda szkolna)
2007 Koniec lata (etiuda szkolna)
2006 Ostatni dzień (etiuda szkolna)
2006 Wszystko jest (etiuda szkolna)
2020 Bliscy
KinEst Fest w Katanii – Wyróżnienie Dziennikarzy
Lubelski Festiwal Filmowy – Grand Prix dla filmu pełnometrażowego
2014 Kebab i Horoskop
Sopot Film Festival – Nagroda Specjalna Jury w Konkursie 1-2
Rome Independent Film Festival – Nagroda dla najlepszego zagranicznego filmu pełnometrażowego
Festiwal „Złote Mrówkojady” w Lublinie – Nagroda Publiczności; Nagroda w kategorii: Mistrzowie Pełnego Metrażu
Festiwal KinoPolska w Paryżu – Nagroda Główna
Raindance Film Festival w Londynie – Nagroda za najlepszy debiut pełnometrażowy
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – „Don Kichot” Nagroda Polskiej Federacji DKF; Nagroda sieci kin studyjnych i lokalnych
2014 Mine de rien
Krakowski Festiwal Filmowy – Srebrny Lajkonik
Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych „ŻubrOFFka” w Białymstoku – I Nagroda w Konkursie Polskim „Niezależni”
2011 Opowieści z chłodni
Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” we Wrześni – „Jańcio Wodnik” za najlepszy krótkometrażowy film fabularny
Festiwal Kina Amatorskiego i Niezależnego KAN we Wrocławiu – Złota KANewka
Sopot Film Festival – Statuetka Parasolnika dla Najlepszego Filmu Krótkometrażowego
Ogólnopolskie Spotkania Filmowe „Kameralne Lato” w Radomiu – Grand Prix „Złoty Łucznik”
Festiwal Filmowy „GoShort” w Nijmegen – Wyróżnienie
Nagroda im. Jana Machulskiego w kategoriach: Najlepszy film; Najlepszy scenariusz
Międzynarodowy Festiwal Filmów Studenckich VGIK w Moskwie – Nagroda za najlepszy film zagraniczny
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Leeds – Wyróżnienie Specjalne
Festiwal Filmowy „Dokufest” w Kosowie – Wyróżnienie
Węgiel Student Film Festiwal w Katowicach – Grand Prix
Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Dreźnie – Nagroda Golden Horseman
Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Clermont-Ferrand – Nagroda Jury Młodych
Międzynarodowy Festiwal Krótkometrażowych Filmów Fabularnych „Brno 16” – Grand Prix
Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych „ŻubrOFFka” w Białymstoku – II Nagroda w Konkursie Polskim „Studenci”
Festival Tous Courts w Aix-en-Provence – Grand Prix; Nagroda Publiczności
Festiwal Filmów Szkoły Filmowej w Łodzi „Łodzią po Wiśle” – Grand Prix; Nagroda Publiczności
Festival International des Ecoles de Cinema w Poitiers – Grand Prize Jury’s; Nagroda Publiczności
Międzynarodowy Festiwal Młodego Kina w Petersburgu – Dyplom Jury
Nagroda im. Jana Machulskiego – Wyróżnienie Honorowe
Międzynarodowy Festiwal Filmów Studenckich w Monachium – Nagroda za najlepszy scenariusz
Międzynarodowy Festiwal Szkół Filmowych i Telewizyjnych „Mediaschool” w Łodzi – Grand Prix
Targowa Film Street Festival w Łodzi – Nagroda „Złota Szafa”
AFI FEST w Los Angeles – Wielka Nagroda Jury dla krótkiej fabuły
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno – Nagroda „Pianifica Prize”
Lisbon&Estoril Film Festival – Wyróżnienie Specjalne
2008 Historia o braku samochodu
Festiwal Filmów Szkoły Filmowej w Łodzi „Łodzią po Wiśle” – Wyróżnienie