CZŁONKOWIE


fot. Rafał Placek / GILDIA REŻYSERÓW POLSKICH

Reżyserka i scenarzystka. Za krótki metraż „1 -1” nagrodzona w Monachium. Jej „Amok” wyróżniono w Gdyni Nagrodą za Debiut Reżyserski lub Drugi Film. Autorka głośnych filmów dokumentalnych i cenionych spektakli Teatru Telewizji. Należy do Polskiej Akademii Filmowej.

 

filmpolski.pl

 

 

imdb.com

 


Natalia Koryncka-Gruz

O kinie marzyła od dziecka – jednym z filmów, który pchnął ją w stronę reżyserii, był „Nóż w wodzie” Polańskiego. Ceni też obrazy Antonioniego, Coppoli oraz Krzysztofa Kieślowskiego, o którym mówi: „Nie byłam jego uczennicą, ale Kieślowski był moim guru”

Jest absolwentką polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego oraz reżyserii PWSFTviT w Łodzi – za swój szkolny, krótkometrażowy film fabularny „1-1” z Małgorzatą Potocką i Dariuszem Siatkowskim w rolach głównych zdobyła wiele nagród w kraju i za granicą: m.in. w Krakowie, Koszalinie, Turynie, Bilbao, a także w Oberhausen (aż pięć nagród, w tym Nagrodę Główną oraz nagrodę krytyków filmowych FIPRESCI) i Nimes (trzy nagrody, w tym za najlepszą reżyserię).

Przez wiele lat realizowała filmy dokumentalne m.in. o wybitnych artystach ‑ Witkacym („≫Demoniczne≪ kobiety Witkacego”, 1995) i laureacie Oscara za „Tango” Zbigniewie Rybczyńskim poszukującym nowej techniki tworzenia i odbierania filmów (nagrodzony podczas Krakowskiego Festiwalu Filmowego „Zbig” z 2000 roku). Aż trzy dokumenty poświęciła Krzysztofowi Kieślowskiego, którego poznała w trakcie zdjęć do jego filmu „Trzy kolory. Biały”. ‑Patrząc na to, jak pracuje, zrozumiałam, w jaki sposób sama chciałabym uprawiać zawód reżysera. Był w filmie całym swoim ciałem i duchem. Pełne zaangażowanie ‑ wspominała Koryncka-Gruz.

Realizowała przejmujące dokumenty społeczne. We wstrząsających „Bezprizornych” zbliżyła się do o bezdomnych dzieci z Sankt Petersburga, które tułają się między noclegowniami, izbami dziecka i zimnymi ulicami, zdobywają pieniądze, często kradną albo odurzają się klejem

Zrealizowała o nim dokument „Krzysztof Kieślowski. Trzy kolory” (1993), reportaż z festiwalu w Cannes, a w Berlinie zarejestrowała niezwykłe spotkanie Kieślowskiego z Wimem Wendersem („Kieślowski spotyka Wendersa”, 1994). Już po śmierci Krzysztofa Kieślowskiego przygotowała przejmujący „Krótki film o Krzysztofie Kieślowskim” (1996). ‑Z wszystkich jego filmów wyjęłam pytania, które stawiają bohaterowie i zmontowałam je w kolejności chronologicznej” wspominała reżyserka. „To było niesamowite doświadczenie: Kieślowski od początku do końca stawiał te same egzystencjalne pytania z niezwykłą konsekwencją i bardzo osobiście. Kim jesteś? Czego byś chciał?

fot. Rafał Placek / GILDIA REŻYSERÓW POLSKICH

Realizowała też przejmujące dokumenty społeczne takie jak „Błota po wodzie” (1998) o mieszkańcach małych wsi w województwie opolskim brutalnie doświadczonych przez powódź. W 1996 na podstawie reportażu Lidii Ostałowskiej zrobiła dokument o Henryce Krzywonos „Henia tamta i ta”. Spotkanie z Ostałowską było inspiracją do kolejnego filmu ‑ „Bezprizorni” (1997) o bezdomnych dzieciach z Sankt Petersburga, które tułają się między noclegowniami, izbami dziecka i zimnymi ulicami, zdobywają pieniądze, często kradną albo odurzają się klejem. ‑Ten film był dla mnie najbardziej traumatyczny ‑ opowiadała reżyserka ‑ Zdałam sobie sprawę, że za pomocą kamery jednak nie da się naprawić świata. Można towarzyszyć cierpiącym ludziom, a ja mam uczucie, że to za mało. Zrozumiałam, że istnieje granica, poza którą nie chcę przechodzić i za którą nie widzę już siebie w roli filmowca z kamerą.

Natalia Koryncka-Gruz zajęła się więc fabułą i w roku 1998 nakręciła swój debiutancki obraz „Amok” o młodym dziennikarzu Maćku (Rafał Maćkowiak), który dostaje zlecenia przygotowania materiału radiowego o warszawskiej giełdzie. Wtedy dopiero raczkującej, rozpalającej wyobraźnię wizją rodzących się i upadających fortun – te fantazje rodzą się też w filmowym dziennikarzu, którego w świat giełdy wtajemnicza wytrawny gracz giełdowy Max (Mirosław Baka). „Amok” ‑ nagrodzony na festiwalu w Gdyni za najlepszy debiut i nominowany w trzech kategoriach do Orła, Polskiej Nagrody Filmowej – był, jak pisał krytyk miesięcznika „Film”, nowym głosem w polskim kinie pokazującym, że „nadeszły czasy, w których ktoś musi stracić, żeby inny mógł zyskać”. ‑Zawsze starałam się dokładnie przyglądać rzeczywistości, i z tej rzeczywistości wyłonili się najpierw dwaj bohaterowie, a potem giełda jako tło ich działania – opowiadała Natalia Koryncka-Gruz ‑ Wydaje mi się, że jakaś część Polski po ’89 roku nie została w naszym kinie należycie pokazana. To był przecież fascynujący, kinogeniczny okres nieprawdopodobnych karier i równie spektakularnych upadków. Konkretne życiorysy z tamtych lat mogłyby stanowić gotowe scenariusze filmów, które, niestety, nie powstały.

Sześć lat po „Amoku” Koryncka-Gruz nakręciła godzinny film (w serii „Święta Polskie”) „Piekło Niebo” (2004), w którym dotknęła tematu molestowania w rodzinie, ale w zaskakująco jasny sposób. Poprzez opowieść o młodym wikariuszu (Bartosz Głogowski), który przygotowuje do pierwszej komunii – i pierwszej spowiedzi – kilkuletnią Martę (Justyna Lorenc), reżyserka prowadzi swoich bohaterów, a zwłaszcza filmowego ojca (Jan Frycz), do zderzenia z własną winą i możliwością przebaczenia. ‑Od zawsze walczą we mnie skłonności do dwóch tematów – mówiła reżyserka wiele lat później. ‑ Z jednej strony zrozumienie dla ludzi, którzy cierpią, a z drugiej – potrzeba zrobienia czegoś jasnego, pogodnego. To dlatego moje filmy są na przemian pełne światła i cienia.

Jej  wielokrotnie nagradzany fabularny debiut „Amok” był jedną z pierwszych celnych obserwacji Polski po transformacji ‑ świata, w którym ktoś musi stracić, żeby inny mógł zyskać

Przez wiele lat Natalia Koryncka-Gruz realizowała telewizyjne seriale, ale też spektakle dla Teatru Telewizji – m.in. „Małego Księcia” (1994), „Złodziejki chleba” (2002) według współczesnego dramatu Ewy Lachnit, a także „Inkę 1946” (2006) według dramatu Wojciecha Tomczyka. Bohaterką jest Danuta Siedzikówna, tytułowa „Inka” (Karolina Kominek-Skuratowicz), która w czasie wojny jako nastolatka walczyła w AK – w roku 1946 została zatrzymana przez UB, na podstawie fałszywych dowodów oskarżona o zabijanie rannych i skazana na karę śmierci. ‑Inkę nie tylko zamordowano w regularnym mordzie sądowym, ale opluwano, nazywając ją kłamliwie krwawą Inką, chociaż nie miała broni w ręku – wspominał Wojciech Tomczyk. ‑To nie jest opowieść polityczna – tłumaczyła z kolei reżyserka. ‑ To losy 18-letniej dziewczyny, która częściowo przez przypadek, częściowo za sprawą własnych wyborów została wmieszana w historię. Jest postacią tragiczną w klasycznym tego słowa znaczeniu: musiała stanąć przed potwornym wyborem między życiem a wiernością wartościom, które wyznawała.

Swój kolejny fabularny film „Warsaw By Night” Natalia Koryncka-Gruz zrealizowała dopiero w 2014 roku. ‑Oczywiście marzę o tym, by robić film za filmem. Ale to nie takie proste ‑ opowiadała autorka ‑ Scenariusz Warsaw By Night Marek Modzelewski napisał w miesiąc, cztery lata zeszły na zbieraniu pieniędzy. A gdy kolejni producenci odchodzili, sama zainwestowałam, założyłam firmę producencką. Przeszłam wszystkie etapy tej drogi, łącznie z dystrybucją.

Widać zresztą w „Warsaw By Night” delikatny wpływ Kieślowskiego. Osią fabuły są niezależne historie czterech kobiet (grają je Iza Kuna, Roma Gąsiorowska, Stanisława Celińska i Marta Mazurek), które przypadkiem spotykają się w tytułowym klubie „Warsaw By Night”, a zarazem są dla siebie niejako alternatywną wersją własnych losów: pojawiają się nawet na ekranie taksówkarze-bliźniacy, którzy rozmawiają o bilokacji. ‑Mimo fizycznej obecności bliskich, bohaterki prześladuje poczucie samotności – męczy je pytanie, czym jest miłość, namiętność, wierność ‑ mówiła w wywiadzie Natalia Koryncka-Gruz ‑ Dlatego pod wpływem impulsu decydują się na eksperyment. I chociaż każdy z bohaterów tego filmu przez cały czas kogoś gra, to nieuchronnie zbliża się w ten sposób do prawdy o sobie samym.

 

— Paweł T. Felis 
Filmografia

2018 Mała zagłada (dokument animowany)

2014 Warsaw by Night (film fabularny)

2007 Barwy szczęścia

2006 Inka 1946 (spektakl telewizyjny)

2004 Piekło niebo (film fabularny, telewizyjny)

2002 Złodziejki chleba (spektakl telewizyjny)

2000 M jak miłość (serial fabularny)

2000 Zbig (dokument)

2000 Znaki (dokument)

1999 Czułość i kłamstwa (serial fabularny)

1999 Niebo złote ci otworzę (widowisko telewizyjne)

1998 Amok (film fabularny)

1997 Bezprizorni (dokument)

1997 Biała dama (spektakl telewizyjny)

1996 Henia tamta i ta (dokument)

1996 Krótki film o Krzysztofie Kieślowskim (dokument)

1995 Gra kłamstw (spektakl telewizyjny)

1994 Biesiada sarmacka (widowisko telewizyjne)

1994 Mały książę (spektakl telewizyjny)

1993 Dolina księżycowa (dokument)

1992 Powrót arystokratów (dokument)

1987 Martwa natura (spektakl telewizyjny)

1986 1—1 (etiuda szkolna)

1983 Norwid (dokument)

1982 Epilog (etiuda szkolna)

1982 Wróblewskiego godzina 13.00 (etiuda szkolna)

1981 Wizja lokalna (etiuda szkolna)

Nagrody

2005 Piekło niebo

Houston (WorldFest Independent Film Festival) Bronze Award w kategorii: Television and Cable Production: Feature Made for Television / Cable

Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni − nagroda Rady Programowej TVP

2001 Zbig

Krakowski Festiwal Filmowy − Nagroda Jury abonentów „Planete”

1998 Amok

Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni − Nagroda za debiut reżyserski lub drugi film

1994 Dolina księżycowa

Nagroda Miasta Fryburga

1988 1−1

Festiwal Szkół Filmowych w Nimes − nagroda za reżyserię

Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych i Krótkometrażowych „Zinebi” w Bilbao − Grand Prix

Międzynarodowy Festiwal Młodego Kina w Turynie − nagroda specjalna

Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkich w Oberhausen − nagroda FIPRESCI

Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkich w Oberhausen − Nagroda Główna

Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkich w Oberhausen − nagroda Klubów Filmowych FICC

Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkich w Oberhausen − nagroda Młodych Socjalistów Nadrenii i Westfalii

Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkich w Oberhausen − wyróżnienie jury katolickiego

Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych „Młodzi i Film” − Nagroda tygodnika „Ekran”

Międzynarodowy Festiwal Szkół Filmowych w Monachium − Nagroda Główna