Filip Marczewski

Mimo że wciąż znajduje się na początku zawodowej drogi już zapisał się w historii: jako autor „Melodramatu” – najhojniej nagradzanego filmu w dziejach łódzkiej Filmówki

Prawdopodobnie nie mógł wybrać innej życiowej drogi. Jest synem świetnej aktorki Teresy Marczewskiej i jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów filmowych, Wojciecha Marczewskiego. Do kompletu można dodać, że brat Filipa, Maciej, jest aktorem, który zagrał nie tylko w kilku jego filmach krótkometrażowych ale także w pełnometrażowym debiucie „Bez wstydu”.

W roku 2006 skończył reżyserię w Łódzkiej Szkole Filmowej, ale nie było to jego wejście w kino. Plan filmowy poznał wcześniej, pracując jako asystent Lecha Majewskiego przy „Wojaczku” i przy „Weiserze” u ojca.

Szkoła była dla Marczewskiego czasem intensywnym. Dziś, gdy spojrzymy na jego realizowane podczas studiów etiudy, łatwo dostrzeżemy, jak układały się zainteresowania młodego twórcy. Weźmy na przykład dziewiętnastominutowy obraz „Cyrano”. Kiedy etiuda Marczewskiego powstawała „Cyrano de Bergerac”, znajdował się na afiszu warszawskiego Teatru Ateneum, a tytułową postać grał Piotr Fronczewski. I właśnie Fronczewski staje się dla bohatera filmu Marczewskiego punktem odniesienia. Młody aktor z prowincjonalnego miasteczka chciałby być równie dobry i odnieść porównywalny sukces. Staje się jednak ofiarą okrutnego żartu ze strony kolegów. Marczewski portretuje zamknięte środowisko młodych aktorów, brutalnie zderzając je z rzeczywistością polskiej prowincji.

„Melodramat” otrzymał kilkadziesiąt nagród, włącznie z nominacją do studenckiego Oscara

Najgłośniejszym z dotychczasowych filmów młodego reżysera jest krótkometrażowy „Melodramat”. W mieszkaniu w odrapanej kamienicy na warszawskiej Pradze mieszka ze starszą siostrą (Agnieszka Krukówna) trzynastoletni Tadek (Alan Andersz). Miłość do siostry szybko przeradza się w pierwszą erotyczną fascynację chłopaka.

„Melodramat” z ostrością, ale i subtelnością opowiada o rodzących się w nastolatku uczuciach i emocjach. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, jak bolesna może być młodość. W trafnych migawkach portretuje też otaczającą bohaterów rzeczywistość. Tadek wraz z zakochaną w nim koleżanką (Monika Januszkiewicz) „zarabia” na parkingu przy supermarkecie, odprowadzając wózki i wyciągając z nich monety. „Melodramat” otrzymał kilkadziesiąt nagród, włącznie z nominacją do studenckiego Oscara, stając się najczęściej wyróżnianym filmem w historii łódzkiej szkoły. Obraz doceniono od Łodzi, Warszawy, przez Barcelonę i Berlin, aż po Rio de Janeiro i Zimbabwe. Opowiedziana przez Marczewskiego historia okazała się zrozumiała w każdym miejscu i wszędzie tak samo przejmująca.

fot. Rafał Placek/ GILDIA REŻYSERÓW POLSKICH

Filip Marczewski powrócił do motywu związku siostry i brata w swoim pełnometrażowym debiucie, teraz jednak uczynił z niego kazirodczą miłość. Tak powstało „Bez wstydu”, uznane w 2012 roku przez wpływowy magazyn IndieWire, za jeden z dziesięciu najciekawszych filmów festiwalu w Karlowych Warach. W głównych rolach „Bez wstydu”, o którym „Variety” napisało, że to najbardziej naturalne przedstawienie tematu kazirodztwa od czasów filmu Louisa Malle’a „Szmery w sercu” z 1971 roku wystąpili – w roli brata Mateusz Kościukiewicz oraz nagrodzona Orłem za rolę siostry Agnieszka Grochowska.

O pełnometrażowym debiucie Marczewskiego, „Bez wstydu”, „Variety” napisało: najbardziej naturalne przedstawienie tematu kazirodztwa od czasów filmu Louisa Malle’a „Szmery w sercu”

Równolegle z gorącą ale tłumioną przez dziewczynę relacją z bratem, prowadzi reżyser wątek Cyganki Irminy (Anna Próchniak). Odtrącana przez bohatera, wraz ze swoimi bliskimi staje się obiektem ataków polskich neofaszystów. Jest przecież obca, więc wolno jej zrobić wszystko. Te realistycznie ukazane sekwencje sytuują obraz Marczewskiego jako głos w dyskusji na gorący temat. Potwierdza to, przyznanie filmowi Civis Media Prize, dla najlepszego filmu europejskiego, poruszającego temat tolerancji.

Od kilku lat Filip sporo czasu poświęca młodym reżyserom, których uczy w Szkole Wajdy oraz w Gdyńskiej Szkole Filmowej.