CZŁONKOWIE


fot. archiwum prywatne

Jego „Ida” jest pierwszą polską produkcją nagrodzoną Oscarem za najlepszy film nieanglojęzyczny. Również Europejska Akademia Filmowa uznała ją za najlepszy film roku. Za najnowszą „Zimną wojnę” dostał w Cannes nagrodę za reżyserię. Zaś za wcześniejsze „Lato miłości” Pawlikowski, absolwent Oksfordu i wieloletni współpracownik BBC, dostał najwyższe brytyjskie wyróżnienie filmowe – nagrodę BAFTA.

 

filmpolski.pl

 

imdb.com

 

kontakt z agentem


Paweł Pawlikowski

Mieszkał m.in. w Anglii, Niemczech i Włoszech, mówi w sześciu językach, chłonie świat, ludzi, kultury. Może dlatego jego kino nigdy nie jest proste, chłodne, jednoznaczne.

Nie boję się się ryzyka – mówi Paweł Pawlikowski. – Czasem myślę, że zrobiłem z życia eksperyment. Realizacja czarno-białego filmu, po polsku, z nieznanymi na świecie aktorami, też pachniała zawodowym harakiri.

Do harakiri nie doszło. „Ida” stała się jednym z największych sukcesów polskiego kina po ’89 roku. Może największym. Zdobyła m.in. Oscara za najlepszy film nieanglojęzyczny i nominację dla Łukasza Żala za zdjęcia, a także pięć Europejskich Nagród Filmowych. Była wyświetlana w ponad 40 krajach i zdobyła nagrody na 60 międzynarodowych imprezach.To triumf refleksyjnego filmu, w którym na tle niełatwej polskiej historii, reżyser opowiadał o najgłębszych, uniwersalnych dylematach. Zadawał ponadczasowe, egzystencjalne pytania, wnikliwie badał ludzką psychikę, wadził się z Bogiem, mówił o rozterkach wiary, ale też o potrzebie miłości, muzyki, życia. A sam po latach wrócił tym filmem do swoich korzeni.

Ida stała się największym sukcesem polskiego kina po ’89 roku. Zdobyła m.in. Oscara i pięć Europejskich Nagród Filmowych

Lata 60. to czas mojego dzieciństwa. Zostały  we mnie wspomnienia dźwięków, piosenek, ale i typów ludzkich. Milicjant, inteligentka żydowska, młody jazzowy saksofonista – mówił  Pawlikowski. Urodził się w 1957 roku, wychował w inteligenckiej rodzinie w Warszawie. Jego matka kochała balet, była tancerką. Artysta pamięta, jak oglądał jej występ z pomieszczenia dla strażaków na trzecim piętrze teatru Syrena. Później, po problemach ze zdrowiem, zmieniła zawód, wykładała literaturę na anglistyce. Ojciec był lekarzem.  – Oboje mieli fantazję – wspomina artysta. – Stale byli w ruchu, zawsze coś ich wciągało, intrygowało.

Jako czternastolatek trafił do Anglii, gdzie przeniosła się jego matka. I choć po drodze uprawiał muzykę, pisał, robił doktorat z literatury i zdjęcia,o jego przyszłości zadecydowało trafienie do BBC w 1986. Legendarnej stacji, w której wcześniej kinem zarazili się Ken Loach, Stephen Frears czy Alan Clarke.

Korporacja przypominała wówczas klub dżentelmeński – wspomina reżyser. — Dzieliła się na niewielkie redakcje, które swobodnie rozdawały swoje skromne budżety. Można było podczas słynnych, długich lunchy zakrapianych winem spisać na obrusie umowę i tydzień później wyjechać na delegację w świat, by zrobić film. 

To fascynujący rozdział jego twórczości. Z kamerą odkrywał m.in. tak ważną dla niego kulturę rosyjską. Pokazywał ten kraj przez pryzmat literatury – Jerofiejewa, Dostojewskiego, Czechowa. Jego „Z Moskwy do Pietuszek z Wienediktem Jerofiejewem”  został nagrodzony Emmy i Prix Italia, dostał też wyróżnienie Royal Television Society i Grierson Award.

Ale też są w jego filmach humor i lekkość. Jak w “Podrożach Dotojewskiego” dokumentalnej, niemal komediowej opowieści o prawnuku wybitnego powieściopisarza – kierowcy tramwaju, o jego zderzeniach z Zachodem i marzeniu o mercedesie. Albo w niepokojąco kojarzącym się ze współczesnością surrealnym “Tripping with Zhyrinovsky”, rejsie statkiem po Wołdze z Władimirem Żyrinowskim, o końcu demokracji, jej absurdach, populizmie.

O jego przyszłości zadecydowało trafienie do BBC w 1986. Legendarnej stacji, w której wcześniej kinem zarazili się Ken Loach, Stephen Frears czy Alan Clarke

Na Bałkanach Pawlikowski nakręcił „Serbian Epics”,wizualny muzyczny poemat, refleksję nad mechanizmami pamięci społecznej i kreowania tożsamości narodowej. Wśród jego rozmówców pojawił się m.in. wywodzący się z rodziny gęślarzy Radovan Karadzić. Ale też  na głębszym poziomie, rozmyślał nad krajem swojego dzieciństwa. Czułem sie zbyt skrępowany, brakowało mi pewności siebie I samoświadomości, żeby podejść do Polski twórczo – wspomina. – Bałem się o niej swobodnie mówić, żeby nie wypadła źle. Dlatego znalazłem inny sposób, by dotykać spraw, które jej dotyczą.
Dokumenty Pawła Pawlikowskiego zyskały dziś na aktualności. Są dostępne jest stronie internetowej (http://pawelpawlikowski.co.uk/).

Jednak ciągnęła go fabuła. Chłonąłem świat zewnętrzny – mówi. – W pewnym momencie poczułem, że czas zanurkować wgłąb siebie.  Takie też są jego fabuły. Brytyjczycy uznali go za jednego z czołowych twórców wchodzących w dialog z tradycyjnym angielskim realizmem społecznym. Ale niezależnie czy opowiada o imigrantce w obozie dla uchodźców (jak w debiucie „Ostatnie wyjście” z 2000 roku), o dwóch dziewczynach, między którymi w upalne lato rodzi się bliskość („Lato miłości), czy na młodocianych złodziejaszkach z przedmieścia Halifaksu („Twockers”), ze słowiańskim liryzmem i poczuciem absurdu, koncentruje się na uniwersalnych sprawach, rozterkach i paradoksach ludzkiej duszy, na wewnętrznych sprzecznościach bohaterów, potrzebie domu, miłości, absolutu. Bo dla Pawła Pawlikowskiego najważniejsze nie jest kino, lecz świat, który dzięki niemu poznaje. Są reżyserzy, którzy dobrze czują się wyłącznie na planie – mówi. – Ja tam jestem jak  zombie. Nie żyję dla kina.

W 2006 kręcił „Poskramianie bydła”, czarną komedię według powieści Magnusa Millsa. Miał już na taśmie 60 procent materiału. Wtedy rzeczywistość przypomniała o sobie w najbardziej tragiczny sposób. Zmarła jego żona. Twórca długo nie mógł podnieść się po stracie. Napisał scenariusz o żegnaniu się z ukochaną osobą, ale nigdy go nie zrealizował. Był zbyt osobisty, zbyt dosłowny – mówi. Ale bolesne doświadczenie przelał do „Kobiety z piątej dzielnicy”. W historii o amerykańskim pisarzu, który próbuje odnaleźć w Paryżu swoją żonę i córeczkę, zagrali m.in. Ethan Hawke i Kristin Scott-Thomas. Pawlikowski zrobił film o chorym umyśle, popadaniu w obłęd, żalu, niemożności pogodzenia się z losem.

Szukał gruntu pod nogami, oparcia w świecie, który znał, pamiętał.  Po pełnym formalnych i narracyjnych eksperymentów obrazie chciał zrobić film prostszy. Co nie znaczy, że na łatwiejszy temat. „Idą” wrócił do kraju. Cofnął się do lat 60. W czerni i bieli śledził losy wychowywanej przez zakonnice sieroty, która postanawia złożyć śluby klasztorne. Wcześniej jednak przeorysza żąda, by poznała prawdę o sobie – o swoim żydowskim pochodzeniu. I życie, które pragnie odrzucić, rzeczywistość boleśniejszą i bardziej złożoną, niż świat klasztoru.

Reżyser opowiedział o naszej tożsamości. Stworzył wielowymiarowe bohaterki, które w obliczu własnej przeszłości i w czasach społecznych przemian, po kataklizmie drugiej wojny i latach 50, muszą odkryć, kim są i co jest dla nich ważne.

Teraz przygotowuje właśnie „Zimną wojnę”, kolejny „polski” projekt – tym razem znacznie mniej kameralny. I dobrze. Dzisiaj, kiedy polityką miotają skrajne nastroje, tacy ludzie są potrzebni. Facet, który niejedno widział i wie, że na życie nie ma łatwych recept.

— Krzysztof Kwiatkowski
Filmografia

2018 Zimna wojna (film fabularny)

2013 Ida (film fabularny)

2011 Kobieta z piątej dzielnicy (film fabularny)

2004 Lato miłości (film fabularny)

2000 Ostatnie wyjście (film fabularny)

1998 Korespondent (film fabularny)

1995 Podróż z Żyrinowskim (dokument)

1992 Serbski epos (dokument)

1991 Podróże Dostojewskiego (dokument)

1990 Z Moskwy do Pietuszek z Wieniediktem Jerofiejewem (dokument)

Nagrody

2018 Zimna wojna

Oscar  − Nagroda Amerykańskiej Akademii Sztuki Filmowej nominacja w kategorii: Najlepszy film nieanglojęzyczny

Oscar  − Nagroda Amerykańskiej Akademii Sztuki Filmowej nominacja w kategorii: Reżyseria

BAFTA − nominacja w kategorii: Najlepszy film nieanglojęzyczny

BAFTA − nominacja w kategorii: Scenariusz

BAFTA − nominacja w kategorii: Reżyseria

Festiwal Filmowy w Cannes − nagroda za reżyserię

Europejskie Nagrody Filmowe − najlepszy film europejski

Europejskie Nagrody Filmowe − najlepszy reżyser

Europejskie Nagrody Filmowe − najlepszy scenariusz

Orzeł − Polska Nagroda Filmowa w kategorii: Najlepsza reżyseria

Orzeł − Polska Nagroda Filmowa w kategorii: Najlepszy film

Gdynia Film Festival − Wielka Nagroda Jury „Złote Lwy”

2013 Ida

Oscar  − Nagroda Amerykańskiej Akademii Sztuki Filmowej w kategorii: Najlepszy film nieanglojęzyczny

Europejska Nagroda Filmowa − Nagroda Publiczności (People’s Choice Award)

Europejska Nagroda Filmowa w kategorii: Najlepszy film

Europejska Nagroda Filmowa w kategorii: Najlepszy reżyser

Europejska Nagroda Filmowa w kategorii: Najlepszy scenariusz

BAFTA − Nagroda Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej w kategorii: Najlepszy film nieanglojęzyczny

Independent Spirit Awards w kategorii: Najlepszy film zagraniczny

Toronto International Film Festival − Nagroda FIPRESCI

London Film Festival − Grand Prix

Goya  − Nagroda Hiszpańskiej Akademii Filmowej w kategorii: Najlepszy film europejski

Gdynia Film Festival − Wielka Nagroda Jury „Złote Lwy”

Gdynia Film Festival − Don Kichot, Nagroda Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych

Gdynia Film Festival − Nagroda Dziennikarzy

Gdynia Film Festival − Nagroda Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych

Orzeł − Polska Nagroda Filmowa w kategorii: Najlepsza reżyseria

Orzeł − Polska Nagroda Filmowa w kategorii: Najlepszy film

Warszawski Festiwal Filmowy − Grand Prix

Warszawski Festiwal Filmowy − Nagroda Jury Ekumenicznego

The San Francisco Film Critics Circle Award − Nagroda w kategorii: Najlepszy film obcojęzyczny

Nagroda Alliance of Women Film Journalists Nagroda dla najlepszego filmu zagranicznego

Phoenix Critics Circle Awards w kategorii: Najlepszy film międzynarodowy

Nagroda Krytyków Filmowych Los Angeles w kategorii: najlepszy film zagraniczny

Nagroda Krytyków Filmowych Nowego Jorku w kategorii: film nieanglojęzyczny

Festival Internacional de Cine de Gijón − Grand Prix

Festival Internacional de Cine de Gijón − Nagroda Jury Młodzieżowego

Festival Internacional de Cine de Gijón − Nagroda za scenariusz

MocArt RMF Classic w kategorii: Wydarzenie Roku

Festiwal „Capri, Hollywood” − Nagroda dla najlepszego nieanglojęzycznego filmu zagranicznego

Złota Taśma − Nagroda Koła Piśmiennictwa Filmowego SFP w kategorii: film polski Wyróżnienie

Film Forum Zadar − Grand Prix

Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Wiosna Filmowa” w Wilnie − Nagroda za reżyserię

Festiwal Filmów z Europy Środkowej i Wschodniej „goEast” w Wiesbaden − Grand Prix

Tromso International Film Festival − Nagroda FIPRESCI

Festiwal Polskich Filmów „Ekran” w Toronto − Nagroda dla najlepszego filmu

Nagroda Filmowa Parlamentu Europejskiego „Lux Prize”

Sarasota Film Festival − Nagroda w Konkursie Filmów Fabularnych

Lubuskie Lato Filmowe − Srebrne Grono

Festiwal Filmów Polskich w Los Angeles − Nagroda „Hollywood Eagle Award”

Międzynarodowy Festiwal Kina Niezależnego „Off Camera” − Nagroda Główna w Konkursie Polskich Filmów Fabularnych

Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Helsinkach − Nagroda Publiczności

Golden Trailer Award Nagroda w kategorii: Najlepszy zagraniczny film dramatyczny

Jameson Dublin International Film Festival − Nagroda Jury Krytyków w kategorii: Najlepszy reżyser

Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Listapad” w Mińsku − Grand Prix

2004 Lato miłości

Orzeł  −  Polska Nagroda Filmowa w kategorii: Najlepszy film europejski

BAFTA − Nagroda im.Alexandra Kordy Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej dla najlepszego filmu brytyjskiego

Edynburg International Film Festival − nagroda dla najlepszego nowego filmu brytyjskiego

2000 Ostatnie wyjście

BAFTA ‑ Nagroda British Film Academy w kategorii Best Newcomer

Edinburgh Film Festival   ‑  Nagroda dla Najlepszego Filmu

Thessaloniki Film Festival ‑  Nagroda dla Najlepszego Filmu

Thessaloniki Film Festival ‑  Nagroda FIPRESCI

Gijon Film Festival ‑  Nagroda dla Najlepszego Filmu

Motovun Festival ‑  Nagroda dla Najlepszego Filmu

European Film Award  ‑ Nominacja w kategorii Discovery

„Heimat” Award by German Ministry of Culture ‑ Nagroda dla Najlepszego Reżysera

London Film Festival  ‑ Nagroda FIPRESCI

1998 Korespondent

Cannes Film Festival ‑  pokaz w sekcji Directors’ Fortnight

1995 Podróż z Żyrinowskim

Grierson Award  ‑ Best British Documentary

San Francisco Film Festival  ‑ Golden Gate Award

 1992 Serbski epos

Documentary Film Festival Marseille ‑ Grand Prix

Festival dei Popoli in Florence ‑ Grand Prix

1991 Podróże Dostojewskiego

Royal Television Society Award

European Film Academy  ‑ Special Mention

Banff  Film Festival ‑ Canadian „ROCKY” Award

Prix Italia

1990 Z Moskwy do Pietuszek z Wieniediktem Jerofiejewem

Emmy International

Prix Italia

Banff  Film Festival ‑ Canadian „ROCKY” Award

Royal Television Society Award