28/02/2024

#Taniemy z internetu

Dziś złożyliśmy stanowisko w sprawie rządowego projektu zmiany ustawy o prawie autorskim. Wedle unijnych wskazówek dla krajów członkowskich, wynagrodzenie twórcy musi być odpowiednie i proporcjonalne w stosunku do wpływów z wyświetlania jego filmu lub serialu. Musi także brać pod uwagę  praktyki rynkowe i faktyczną eksploatację filmów. Dlatego, nie wyobrażamy sobie sytuacji, w której rząd pracuje nad projektem ustawy całkowicie i arbitralnie zwalniającej dystrybucję internetową z tantiem.

Gildia Reżyserów Polskich  wyraża zdumienie treścią projektu ustawy zmieniającej ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych mającego na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym, w zakresie w jakim nie uwzględnia on rozszerzenia zakresu tantiem, należnym współtwórcom utworu audiowizualnego na podstawie art. 70 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, o wynagrodzenie z tytułu publicznego udostępniania utworu audiowizualnego w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym. Wskazane pole eksploatacji obejmuje w szczególności szeroko rozumiany sektor usług VOD (ang. Video on Demand) oraz SVOD (ang. Subscription Video on Demand).

Zaskoczenie Gildii Reżyserów Polskich jest spowodowane:

1) brakiem zrozumienia dla całkowitej zmiany percepcji i stanowiska przez Projektodawcę, który w każdym z czterech poprzednich wersjach projektu ustawy uznawał za zasadne dostosowanie treści art. 70 ust. 2 PrAut, podkreślając w uzasadnieniach konieczność i zasadność uchwalenia projektowanego przepisu;

2) argumentacją przedstawioną w uzasadnieniu do Projektu 2024 , która jest oparta o nieprawdziwe informacje i oderwane od realiów rynku założenia, a mającą uzasadnić rzekomy brak konieczności rozszerzenia tantiem o wynagrodzenie z tytułu publicznego udostępniania utworu audiowizualnego w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.

Przez implementację prawidłową, Gildia Reżyserów Polskich uznaje taką, która faktycznie zrealizuje cele do osiągnięcia których zobowiązują przepisy Dyrektywy.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 Dyrektywy, „[P]aństwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy twórcy i wykonawcy udzielają licencji lub przenoszą swoje wyłączne prawa do eksploatacji ich utworów lub innych przedmiotów objętych ochroną, mieli oni prawo do odpowiedniego i proporcjonalnego wynagrodzenia”. W ust. 2 cytowanego artykułu postanowiono, że „przy wdrażaniu zasady określonej w ust. 1 do prawa krajowego państwa członkowskie mogą stosować różne mechanizmy i uwzględniają zasadę swobody zawierania umów oraz sprawiedliwą równowagę praw i interesów”.

Wedle preambuły do Dyrektywy, „wynagrodzenie twórców i wykonawców powinno być odpowiednie i proporcjonalne do faktycznej lub potencjalnej wartości majątkowej praw udzielonych w ramach licencji lub praw przeniesionych, biorąc pod uwagę wkład twórcy lub wykonawcy w całość utworu lub innego przedmiotu objętego ochroną oraz wszystkie inne okoliczności sprawy, takie jak praktyki rynkowe lub faktyczna eksploatacja utworu.”

Prawidłowa implementacja art. 18 Dyrektywy do polskiego porządku prawnego, winna uwzględniać poniże prawidłowości i konkluzje:

a) współcześnie faktyczna eksploatacja utworów audiowizualnych odbywa się w przeważającej mierze za pośrednictwem Internetu a najpopularniejszym modelem rynkowym, w ramach którego widz może zapoznać się z filmem lub serialem, są usługi VOD lub SVOD;

b)  stosowane praktyki rynkowe i wymogi procesu produkcji utworów audiowizualnych, sprowadzają się do konieczności przenoszenia przez reżyserów na producentów całości autorskich praw majątkowych do efektu ich pracy, co wyłącza możliwość następczego decydowania o sposobach i zasadach odpłatności eksploatacji utworu audiowizualnego;

c)   transpozycja wymogu odpowiedniego i proporcjonalnego wynagrodzenia w odniesieniu do twórców audiowizualnych, winna odbyć się poprzez wykorzystanie i uaktualnienie istniejącego modelu wynagrodzenia z art. 70 ust. 2 PrAut, który jest skutecznie stosowany od wielu lat.

→ czytaj  pełną treść stanowiska Gildii 28022024_Stanowisko Gildia Rezyserow_ w ramach konsultacji publicznych